भारतीय वैद्यकीय शिक्षणात ऐतिहासिक बदल करत National Medical Commission (NMC) ने Medical Institutions (Qualifications of Faculty) Regulations, 2025 लागू केल्या आहेत. या नव्या NMC new regulations चा उद्देश आहे वैद्यकीय महाविद्यालयांमधील MBBS आणि MD/MS जागा वाढवणे आणि शिक्षकांची पात्रता लवचिक करणे.
काय आहे NMC new regulations चं मुख्य उद्दिष्ट?
केंद्र सरकारने पुढील पाच वर्षांत 75,000 नवीन वैद्यकीय जागा वाढवण्याची घोषणा केली आहे. या पार्श्वभूमीवर Post Graduate Medical Education Board (PGMEB) ने NMC new regulations अंतर्गत महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतलेत.
आता 220 बेड्सच्या सरकारी रुग्णालयांनाही मिळणार “Teaching Hospital” दर्जा
- NMC new regulations* नुसार, 220 हून अधिक बेड्स असलेल्या non-teaching सरकारी रुग्णालयांनाही “Teaching Institution” म्हणून मान्यता मिळणार आहे.
- यामुळे ग्रामीण आणि दुर्गम भागांत वैद्यकीय शिक्षण सुविधा पोहोचवण्याचा मार्ग मोकळा होईल.
शिक्षक बनण्यासाठी आता लागणार नाही “Senior Residency”
- 10 वर्षांचा अनुभव असलेल्या तज्ज्ञांना Associate Professor, आणि 2 वर्षांचा अनुभव असलेल्या तज्ज्ञांना Assistant Professor म्हणून नेमणूक करता येईल.
- Senior Residency आवश्यक नाही, फक्त Basic Course in Biomedical Research दोन वर्षांत पूर्ण केलेला असावा.
M.Sc./Ph.D. धारकांसाठी खुली दारे
- Anatomy, Physiology, Biochemistry शिवाय आता Microbiology आणि Pharmacology मध्येही M.Sc./Ph.D. धारकांना शिक्षक म्हणून नेमता येणार आहे.
- NMC new regulations मुळे non-medical faculty साठी 30% पर्यंत आरक्षण परत मिळालं आहे.
वयोमर्यादेत सवलत आणि अंतर्गत बदलांना मान्यता
- Senior Resident पदासाठी वयोमर्यादा आता 50 वर्षांपर्यंत वाढवण्यात आली आहे.
- Super-specialty पात्रताधारक शिक्षक आता त्यांच्या संबंधित विभागात अधिकृतपणे कार्यरत होऊ शकतात.
- NBEMS मान्यताप्राप्त संस्थांतील 3 वर्षांचा अनुभव असलेल्या Senior Consultants ना Professor पदासाठी पात्र ठरवण्यात आलं आहे.
काही डॉक्टरांकडून नाराजी
- काही वरिष्ठ डॉक्टरांच्या मते, NMC new regulations शिकवण्याच्या दर्जात शिथिलता आणत आहेत.
- “चांगल्या वैद्यकीय सेवेसाठी कठोर शिक्षण निकष हवेत,” असं मत त्यांनी मांडलं.
NMMTA कडून स्वागत
- National M.Sc. Medical Teachers’ Association (NMMTA) ने या बदलांचं स्वागत करत म्हटलं की, MSR-2020 मुळे झालेल्या अन्यायावर आता NMC new regulations मुळे पूर्णविराम मिळालाय.
निष्कर्ष:
NMC new regulations मुळे वैद्यकीय शिक्षण क्षेत्रात एक नवा अध्याय सुरू झाला आहे. शिक्षकांच्या पात्रतेत लवचिकता, ग्रामीण भागात नवीन कॉलेजेसची संधी, आणि M.Sc./Ph.D. धारकांना संधी या सगळ्या गोष्टी भारतात वैद्यकीय शिक्षणाची गुणवत्ता वाढवण्यासाठी महत्त्वाच्या ठरणार आहेत.
