AI education in schools: शाळांमध्ये तिसरीपासूनच AI विषय सुरू होणार – तुमच्या मुलावर काय परिणाम होईल? भारतीय शिक्षण प्रणालीमध्ये आता एक नवा अध्याय सुरू होणार आहे. NCERT आणि शिक्षण मंत्रालयाने पुढील शैक्षणिक वर्षापासून तिसरी इयत्तेपासून कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) शिकवण्याचा प्रस्ताव मांडला आहे. हा निर्णय घेतल्यामुळे विद्यार्थ्यांमध्ये लहानपणापासूनच तंत्रज्ञान, नवोन्मेष आणि विचारशक्ती विकसित करण्याचा उद्देश आहे.
महाराष्ट्रातील मराठी माध्यम शाळांमध्ये या बदलासाठी कशी तयारी व्हावी, शिक्षकांचे प्रशिक्षण कसे घ्यावे, आणि विद्यार्थ्यांना हे विषय किती सोप्या पद्धतीने शिकवता येतील – या सर्व गोष्टींचा आज आपण सविस्तर आढावा घेणार आहोत.
AI म्हणजे काय आणि का गरजेचे?
AI म्हणजे कृत्रिम बुद्धिमत्ता, म्हणजेच संगणकाला मानवी विचार करण्याची क्षमता देणे.
आजच्या युगात AI आपल्याला Google Search, ChatGPT, Voice Assistant, Banking Apps, आणि Health Technology मध्ये मदत करते. त्यामुळे विद्यार्थ्यांना लवकरात लवकर या तंत्रज्ञानाची ओळख करून देणे काळाची गरज बनली आहे.
NCERT चा प्रस्ताव: तिसरीपासूनच AI विषय
NCERT च्या नव्या प्रस्तावानुसार AI विषयाची सुरुवात तिसरीपासून ते बारावीपर्यंत क्रमाक्रमाने केली जाणार आहे.
- प्राथमिक वर्गांमध्ये – खेळ, गोष्टी आणि चित्रांद्वारे AI ची ओळख
- माध्यमिक वर्गांमध्ये – मूलभूत संगणक आणि लॉजिक विषयांचा समावेश
- उच्च माध्यमिक वर्गांमध्ये – Machine Learning, Coding, आणि Robotics ची सुरुवात
महाराष्ट्रातील शाळांसाठी काय तयारी आवश्यक?
- शिक्षक प्रशिक्षण: शिक्षकांना AI ची बेसिक समज देणारे प्रशिक्षण कार्यक्रम आवश्यक.
- डिजिटल इन्फ्रास्ट्रक्चर: प्रत्येक शाळेत संगणक, इंटरनेट आणि Smart Classrooms.
- स्थानिक भाषेत अभ्यासक्रम: मराठी माध्यम शाळांसाठी AI चे विषय मराठीत अनुवादित करणे.
- प्रायोगिक शिक्षण: विद्यार्थ्यांना प्रत्यक्ष अनुभव देणारे छोटे प्रोजेक्ट्स.
AI education in schools
महाराष्ट्रातील ग्रामीण व शहरी भागात AI शिक्षणामुळे विद्यार्थी आंतरराष्ट्रीय दर्जाच्या करिअर संधींना पात्र ठरू शकतात.
भविष्यात Data Scientist, AI Engineer, Robotics Expert असे करिअर पर्याय त्यांच्या समोर खुल्या होतील.
पालक आणि विद्यार्थ्यांची भूमिका
- पालकांनी मुलांना डिजिटल उपकरणांचा योग्य वापर शिकवावा.
- विद्यार्थ्यांनी जिज्ञासू राहून नवीन तंत्रज्ञान स्वीकारावे.
- घरात छोट्या प्रयोगांना प्रोत्साहन द्यावे.
निष्कर्ष
AI education in schools हा फक्त विषय नाही, तर भविष्यातील भारताचे घडवणारे पाऊल आहे.
महाराष्ट्रातील मराठी शाळांनी आजपासूनच तयारी केल्यास, आपली पुढची पिढी तंत्रज्ञानाच्या स्पर्धेत आघाडीवर राहील.
