Last updated on January 1st, 2025 at 01:00 am
शेतीच्या क्षेत्रात बदल घडविण्याचे काम महाराष्ट्र शासनाने केले आहे. शेतकऱ्यांची सोय आणि शेती संबंधित माहिती जलद, वस्तूनिष्ठ आणि पारदर्शक पद्धतीने संकलित करण्यासाठी राज्य शासनाने ई-पीक पाहणी कार्यक्रमाची सुरुवात केली आहे. या लेखात आपण पाहणार आहोत की, ‘pahani online’ कशी करावी आणि या प्रक्रियेतील महत्वाचे मुद्दे कोणते आहेत.
E Peek Pahani Online: एक नव्या युगाची सुरुवात
E Peek Pahani Online हे एक तंत्रज्ञान आधारित पद्धती आहे, ज्याद्वारे शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांची नोंदणी करण्यासाठी एक सुलभ आणि सोपी पद्धत दिली गेली आहे. टाटा ट्रस्टने विकसित केलेल्या या आज्ञावलीचा वापर करून १५ ऑगस्ट २०२१ पासून हा कार्यक्रम महाराष्ट्रात राबविण्यात येत आहे. या पद्धतीने तलाठ्यांचे काम सोपे होईल आणि माहिती अधिक जलद आणि अचूक पद्धतीने संकलित होईल.
ई-पीक पाहणीचे महत्व
ई-पीक पाहणीद्वारे शेतकऱ्यांना विविध योजनांचा लाभ घेणे सुलभ होईल. कोणत्याही योजनेच्या थेट लाभासाठी ई-पीक पाहणी प्रकल्पातील माहिती अत्यंत उपयुक्त ठरणार आहे. गाव, तालुका, जिल्हा आणि विभाग निहाय पिकाखालील क्षेत्राची अचूक आकडेवारी सहज उपलब्ध होणार आहे.
ठिबक आणि तुषार सिंचन योजना
ई-पीक पाहणीद्वारे ठिबक आणि तुषार सिंचन योजनांचा लाभ खातेधारकांना अचूकरित्या देणे शक्य होणार आहे. खातेनिहाय आणि पीकनिहाय क्षेत्राची यादी उपलब्ध होत असल्याने शेतकऱ्याकडून देय ठरणारा रोजगार हमी उपकर आणि शिक्षण कर निश्चित करता येईल.
पीक कर्ज आणि विमा
खातेदारनिहाय पीक पाहणीमुळे खातेदार निहाय पीक कर्ज देणे, पीक विमा भरणे किंवा पीक नुकसान भारपाई शक्य होणार आहे. कृषि गणना अत्यंत सुलभ पद्धतीने व अचूकरित्या करता येईल.
ई-पीक पाहणी अंतर्गत नोंदणी प्रक्रिया
E Peek Pahani Online अंतर्गत खातेदाराची एकदाच नोंदणी करण्यात येईल. १५ सप्टेंबरपर्यंत हंगाम निहाय पिकाची माहिती अक्षांश-रेखांशासह काढलेल्या पिकाच्या छायाचित्रासह अपलोड करण्यात येईल. १६ ते ३० सप्टेंबर दरम्यान मोबाईल ॲपमधील माहितीची अचूकता पडताळून आणि आवश्यक असल्यास दुरुस्ती करून तलाठी ती कायम करतील.
शेतकऱ्यांसाठी आवश्यक माहिती
१ ऑक्टोबरपासून शेतकरी रब्बी हंगामाची पीक पाहणी अपलोड करू शकतात. एका मोबाईलवरून २० खातेदारांची नोंदणी करता येणार असल्याने एखाद्या शेतकऱ्याकडे स्वत:चा स्मार्टफोन नसल्यास उपलब्ध होणारा दुसरा स्मार्टफोन वापरता येईल. अल्पवयीन खातेदाराच्या बाबतीत त्याचे पालक नोंदणी करू शकतात. सामायिक खातेदार त्यांच्या वहीवाटीत असलेल्या क्षेत्रातील पिकांची स्वतंत्रपणे नोंदणी करू शकतील.
ई-पीक पाहणीचे फायदे
ई-पीक पाहणीद्वारे माहिती तंत्रज्ञानाचा वापर करून पीक पाहणीची जलद, वस्तूनिष्ठ आणि पारदर्शक पद्धतीने माहिती संकलित करण्यात येणार आहे. यामुळे तलाठ्यांचे काम सोपे होईल आणि शेतकऱ्यांना देय असणाऱ्या कोणत्याही योजनेच्या थेट लाभासाठी ई-पीक पाहणी प्रकल्पातील माहिती अत्यंत उपयुक्त ठरणार आहे.
गाव नमुना नंबर 12
गाव, तालुका, जिल्हा आणि विभाग निहाय पिकाखालील क्षेत्राची अचूक आकडेवारी सहज उपलब्ध होणार आहे. ठिबक आणि तुषार सिंचन योजनेसारख्या योजनांचा लाभ खातेधारकांना अचूकरित्या देणे शक्य होणार आहे. खातेनिहाय आणि पीकनिहाय क्षेत्राची यादी उपलब्ध होत असल्याने शेतकऱ्याकडून देय ठरणारा रोजगार हमी उपकर आणि शिक्षण कर निश्चित करता येईल. खातेदारनिहाय पीक पाहणीमुळे खातेदार निहाय पीक कर्ज देणे, पीक विमा भरणे किंवा पीक नुकसान भारपाई शक्य होणार आहे.
पिकांची नोंदणी
शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांची नोंदणी करण्यासाठी भ्रमणध्वनीवरील ॲपद्वारा उपलब्ध करून देण्यात येणार आहे. ई-पीक पाहणी कार्यक्रम संपूर्ण राज्यात राबविण्याच्या अनुषंगाने क्षेत्रिय महसूली अधिकारी व प्राधिकारी यांना दिशानिर्देश देण्यात आले आहेत. या दिशानिर्देशांच्या आधारे शेतकरी पिकांची नोंदणी करू शकतात.
नोंदणीची पद्धत
ई-पीक पाहणी अंतर्गत खातेदाराची एकदाच नोंदणी करण्यात येईल. १५ सप्टेंबरपर्यंत हंगाम निहाय पिकाची माहिती अक्षांश-रेखांशासह काढलेल्या पिकाच्या छायाचित्रासह अपलोड करण्यात येईल. १६ ते ३० सप्टेंबर दरम्यान मोबाईल ॲपमधील माहितीची अचूकता पडताळून आणि आवश्यक असल्यास दुरुस्ती करून तलाठी ती कायम करतील. खातेनिहाय पिकांची माहिती संबंधित डिजिटल स्वाक्षरीत ७/१२ मधील गाव नमुना नंबर १२ मध्ये उपलब्ध करून देण्यात येईल.
E Peek Pahani App चा वापर
E Peek Pahani Online ॲपद्वारे शेतकरी त्यांच्या पिकांची नोंदणी करू शकतात. या ॲपद्वारे शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांची सविस्तर माहिती अपलोड करण्याची सोय मिळते. यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांची माहिती नोंदविण्यासाठी तलाठ्यांवर अवलंबून राहण्याची गरज नाही. शेतकरी स्वत:च त्यांच्या पिकांची माहिती नोंदवू शकतात आणि त्यांना त्यांच्या पिकांची अचूक माहिती मिळते.
App Download: E-Peek Pahani ई-पीक पाहणी(DCS)
शेतकऱ्यांसाठी ई-पीक पाहणीचे फायदे
e peek pahani द्वारे शेतकऱ्यांना अनेक फायदे मिळू शकतात. या पद्धतीद्वारे शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांची अचूक माहिती मिळते, जी त्यांना विविध योजनांचा लाभ घेण्यासाठी उपयुक्त ठरते. ठिबक आणि तुषार सिंचन योजनांचा लाभ, पीक कर्ज, पीक विमा, पीक नुकसान भारपाई अशा विविध योजनांचा लाभ शेतकऱ्यांना मिळू शकतो.
ठिबक आणि तुषार सिंचन योजना
ई-पीक पाहणीद्वारे ठिबक आणि तुषार सिंचन योजनांचा लाभ शेतकऱ्यांना मिळू शकतो. यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांची माहिती अचूकपणे मिळते आणि त्यांना या योजनांचा लाभ घेणे सोपे होते.
पीक कर्ज आणि विमा
ई-पीक पाहणीद्वारे शेतकऱ्यांना पीक कर्ज आणि पीक विमाचा लाभ मिळू शकतो. शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांची अचूक माहिती मिळते, जी त्यांना पीक कर्ज आणि पीक विमासाठी उपयुक्त ठरते.
नोंदणी प्रक्रियेतील सोप्या टप्पे
१ ऑक्टोबरपासून शेतकरी रब्बी हंगामाची पीक पाहणी अपलोड करू शकतात. एका मोबाईलवरून २० खातेदारांची नोंदणी करता येणार असल्याने एखाद्या शेतकऱ्याकडे स्वत:चा स्मार्टफोन नसल्यास उपलब्ध होणारा दुसरा स्मार्टफोन वापरता येईल. अल्पवयीन खातेदाराच्या बाबतीत त्याचे पालक नोंदणी करू शकतात. सामायिक खातेदार त्यांच्या वहीवाटीत असलेल्या क्षेत्रातील पिकांची स्वतंत्रपणे नोंदणी करू शकतील.
ई-पीक पाहणी ॲपचा वापर
E Peek Pahani Online ॲपद्वारे शेतकरी त्यांच्या पिकांची नोंदणी करू शकतात. या ॲपद्वारे शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांची सविस्तर माहिती अपलोड करण्याची सोय मिळते. यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांची माहिती नोंदविण्यासाठी तलाठ्यांवर अवलंबून राहण्याची गरज नाही. शेतकरी स्वत:च त्यांच्या पिकांची माहिती नोंदवू शकतात आणि त्यांना त्यांच्या पिकांची अचूक माहिती मिळते.
उपसंहार
E Peek Pahani Online हा एक तंत्रज्ञान आधारित उपक्रम आहे, ज्याद्वारे शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांची नोंदणी करण्यासाठी सुलभ आणि सोपी पद्धत दिली गेली आहे. या पद्धतीने तलाठ्यांचे काम सोपे होईल आणि माहिती अधिक जलद आणि अचूक पद्धतीने संकलित होईल. शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांची अचूक माहिती मिळेल, जी त्यांना विविध योजनांचा लाभ घेण्यासाठी उपयुक्त ठरेल. ई-पीक पाहणीद्वारे शेतकऱ्यांना पीक कर्ज, पीक विमा, पीक नुकसान भारपाई अशा विविध योजनांचा लाभ मिळू शकतो.
या लेखातील माहिती शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांची नोंदणी कशी करावी याची सविस्तर माहिती देते आणि त्यांना विविध योजनांचा लाभ घेण्यासाठी उपयुक्त ठरते. ई-पीक पाहणी हा एक तंत्रज्ञान आधारित उपक्रम आहे, ज्याद्वारे शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांची नोंदणी करण्यासाठी सुलभ आणि सोपी पद्धत दिली गेली आहे. यामुळे तलाठ्यांचे काम सोपे होईल आणि माहिती अधिक जलद आणि अचूक पद्धतीने संकलित होईल.
